Διόδια 1928: σχολείο αντί για πανηγύρι.

Την εβδομάδα πριν από την εορτή της Αγίας Κυριακής, το καλοκαίρι του 1928, οι κάτοικοι του χωριού Διόδια (πρώην Λοΐ) έλαβαν μια απόφαση που ξεχώρισε για την εποχή: να ματαιώσουν το καθιερωμένο πανηγύρι, ώστε οι οικονομικοί πόροι να διατεθούν για την ολοκλήρωση του σχολείου του χωριού. Η πρωτοβουλία αυτή αποκτά μεγαλύτερη σημασία όταν εξετάσει κανείς την επίσημη δήλωση που συντάχθηκε και υπογράφηκε από 69 κατοίκους και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Σημαία των Καλαμών στις 6 Ιουλίου 1928, παραμονή της πανήγυρης.

Το πλήρες κείμενο της δήλωσης

(δημοσιευμένο στη Σημαία των Καλαμών, 6 Ιουλίου 1928)

Οἱ ὑπογεγραμμένοι κάτοικοι τοῦ χωρίου Διόδια (τέως Λοΐ της κοινότητος Διοδίων) δηλοῦμεν ὅτι ἡ κατ’ ἔτος τήν 7ην Ἰουλίου ἑορτή τῆς Ἁγίας Κυριακῆς τελουμένη θρησκευτικὴ πανήγυρις, προκειμένου νὰ γίνῃ εἰσφορά παρὰ τῶν κατοίκων ὑπὲρ τῆς τελειοποιήσεως τοῦ διδακτηρίου, δὲν θὰ τελεσθῇ ἡ πανήγυρις κατὰ τὸ τρέχον ἔτος.

Οι υπογράφοντες

(όπως εμφανίζονται στο πρωτότυπο · διατηρούνται τυχόν ορθογραφικές αποκλίσεις)

Τα ονόματα παρατίθενται με τη σειρά που εμφανίζονται στο φύλλο της εφημερίδας, χωρίς αλφαβητική ταξινόμηση. Η επιλογή αυτή διατηρεί τη μορφή και τη διάταξη του αυθεντικού τεκμηρίου, η οποία ενδέχεται να αποτυπώνει άτυπα τις οικογενειακές, συγγενικές ή κοινωνικές σχέσεις στο εσωτερικό του χωριού εκείνη την εποχή — π.χ. γειτονιά, νοικοκυριό ή σειρά προσέλευσης.

Γ. Παπανικολάου · Η. Αναγνωστόπουλος · Β. Κωσταντόπουλος · Ν. Χουλιάρης · Ν. Κάπος · Ε. Στρατικόπουλος · Σ. Κουργιαμπλάς · Δ. Δεμπέσης · Α. Δρακόπουλος · Α. Κυριαζόπουλος · Α. Κωνσταντόπουλος · Γ. Δημόπουλος · Π. Δρακόπουλος · Η. Χούλιαρης · Η. Αγγελόπουλος · Σ. Χούλιαρης · Κ. Γιανακόπουλος · Κ. Κωνσταντόπουλος · Σ. Γιαννόπουλος · Γ. Αθανασόπουλος · Γ. Αναγνωστόπουλος · Α. Αντωνόπουλος · Γ. Νικολόπουλος · Ν. Φλαούνας · Β. Αλεβιζόπουλος · Ε. Χριστόπουλος · Γ. Καραχάλιος · Η. Καλογερόπουλος · Γ. Χουργιαμπλάς · Κ. Ζέρβας · Π. Γιαννακόπουλος · Κ. Αναγνωστόπουλος · Ε. Μπάντζανος · Π. Νικολόπουλος · Χ. Λεμπέσης · Β. Χούλιαρης · Δ. Ζέρβας · Η. Παναγόπουλος · Δ. Δημόπουλος · Ε. Αθανασόπουλος · Θ. Φιλόπουλος · Θ. Αλεβιζόπουλος · Δ. Κωνσταντόπουλος · Α. Γιαννόπουλος · Α. Αγγελόπουλος · Α. Αδαμόπουλος · Αικ. Κάπου · Α. Αδαμόπουλος · Α. Κόκαλης · Α. Λεμπέσης · Κ. Λεμπέσης · Καλ. Κυριαζοπούλου · Σ. Γεωργακλής · Α. Νικολόπουλος · Δ. Μπλάνας · Γ. Μπελεχρής · Π. Δρακόπουλος · Ι. Αγγελόπουλος · Ν. Δρακόπουλας · Κ. Δρακόπουλος · Α. Δρακόπουλος · Δ. Γκότσης · Δ. Παναγιωτόπουλος · Ι. Κωστόπουλος · Μ. Αντωνόπουλος · Δ. Κωνσταντόπουλος · Γ. Αλεβιζόπουλος · Γ. Δημόπουλος · Δ. Χούλιαρης

Η παρουσία δύο γυναικών στη δήλωση

Ανάμεσα στους υπογράφοντες καταγράφονται και δύο γυναικεία ονόματα: Αικ. Κάπου και Καλ. Κυριαζοπούλου.

Αυτή η παρουσία είναι ιδιαίτερη, καθώς σε έγγραφα της εποχής —και ειδικά σε δημόσιες δηλώσεις— οι γυναίκες σπάνια υπογράφουν. Η συμμετοχή τους στη δήλωση φανερώνει:

• Συλλογική συναίνεση που περιλάμβανε και γυναίκες,
• Ενδεχομένως χηρεία ή ιδιότητα ως επικεφαλής νοικοκυριού, που τους έδινε το κοινωνικό δικαίωμα να υπογράψουν,
• Την ουσιαστική εμπλοκή των γυναικών στη ζωή του χωριού, έστω και άτυπα.

Από το 1928 έως σήμερα

Σήμερα, σχεδόν έναν αιώνα αργότερα, το σχολείο στο οποίο αναφέρεται η δήλωση παραμένει κλειστό, λόγω έλλειψης μαθητών. Το κτήριο όμως διατηρείται, ως μνήμη ενός χωριού που έθεσε την εκπαίδευση πάνω από το έθιμο. Είναι μάρτυρας μιας εποχής που η παιδεία διεκδικούνταν μέσα από συλλογικές αποφάσεις και κοινή συνεισφορά.

Οι υπογράφοντες (αλφαβητικά με ορθογραφική αποκατάσταση)

Η. Αγγελόπουλος · Α. Αγγελόπουλος · Ι. Αγγελόπουλος · Α. Αδαμόπουλος · Α. Αδαμόπουλος · Γ. Αθανασόπουλος · Ε. Αθανασόπουλος · Β. Αλεβιζόπουλος · Θ. Αλεβιζόπουλος · Γ. Αλεβιζόπουλος · Η. Αναγνωστόπουλος · Γ. Αναγνωστόπουλος · Κ. Αναγνωστόπουλος · Α. Αντωνόπουλος · Μ. Αντωνόπουλος · Σ. Γεωργακλής · Κ. Γιανακόπουλος · Π. Γιαννακόπουλος · Σ. Γιαννόπουλος · Α. Γιαννόπουλος · Δ. Γκότσης · Γ. Δημόπουλος · Δ. Δημόπουλος · Γ. Δημόπουλος · Α. Δρακόπουλος · Π. Δρακόπουλος · Π. Δρακόπουλος · Ν. Δρακόπουλος · Κ. Δρακόπουλος · Α. Δρακόπουλος · Κ. Ζέρβας · Δ. Ζέρβας · Ν. Κάπος · Αικ. Κάπου · Η. Καλογερόπουλος · Γ. Καραχάλιος · Σ. Κουργιαμπλάς · Γ. Κουργιαμπλάς · Καλ. Κυριαζοπούλου · Α. Κυριαζόπουλος · Β. Κωνσταντόπουλος · Α. Κωνσταντόπουλος · Κ. Κωνσταντόπουλος · Δ. Κωνσταντόπουλος · Δ. Κωνσταντόπουλος · Ι. Κωστόπουλος · Α. Κόκαλης · Δ. Λεμπέσης · Χ. Λεμπέσης · Α. Λεμπέσης · Κ. Λεμπέσης · Ε. Μπάντανος · Γ. Μπελεχρής · Δ. Μπλάνας · Γ. Νικολόπουλος · Π. Νικολόπουλος · Α. Νικολόπουλος · Δ. Παναγιωτόπουλος · Η. Παναγόπουλος · Γ. Παπανικολάου · Ε. Στρατικόπουλος · Θ. Φιλόπουλος · Ν. Φλαούνας · Ν. Χουλιάρης · Η. Χούλιαρης · Σ. Χούλιαρης · Β. Χούλιαρης · Δ. Χούλιαρης · Ε. Χριστόπουλος